Włodzimierz Tochmański OCD
MARYJA A SŁOWO (2)

Najświętsza Maryja Panna słuchała odczytywane słowa Pisma, znała je i medytowała w sercu w ramach swoistego wewnętrznego procesu dojrzewania. Maryja poszukiwała duchowego sensu Pisma i znajdowała go, wiążąc go ze słowami, życiem Jezusa i wydarzeniami, które odkrywała w swej osobistej historii. Maryja jest dla nas wzorem zarówno w przyjmowaniu wiary, słowa, jak i w zgłębianiu go. Nie wystarczało Jej przyjąć je, Ona się nad nim zatrzymywała. Nie tylko je posiada, ale odkrywa także jego wartość. Zgadza się na nie, lecz także je rozwija.
Wystarczy sięgnąć do przypisu komentatora, by uświadomić sobie, jaką skalą znajomości Świętych Zwojów (naszego Starego Testamentu) dysponowała Autorka modlitwy – w Magnificat. Zacytowane są na pewno biblijne Księgi: Rodzaju, Pierwsza Samuela, Izajasza, Micheasza oraz Psalmy 89, 98, 103, 111 i 113. Bibliści podpowiedzą dokładniej, że w tekście kantyku można odnaleźć aż 34 odniesienia do tekstów Starego Testamentu (por. Rdz 29,32; 30,13; Pwt 10,21; 1 Sm 2,1-10; 1 Sm 1,11; 2,5; 9,16; 22,51; Mach 7,20; Hi 12,19; 22,9; Ps 34,3n; 35,9; 44,4.6; 71,17.19; 89,2.11; 98,3; 100,5; 103,11.13. 17; 107,9; 111,9; 117,15n; Prz 3,34;9; Syr 10,14; Iz 41,8n; 61,10; 17,10; Ez 21,31; Ha 3,18; Ml 3,12). Jest to imponujący wyraz znajomości tekstów natchnionych. Zatem mimo, iż w Psalmach jest wszystko, to ich wersety okazały się niewystarczające, aby podeprzeć każdą myśl, intencję i słuszne powody uwielbienia Boga. Maryja posługuje się słowem Bożym, by wyrazić swoje emocje, uczucia i postawę.

Niezwykłe jest to doświadczenie, że Słowo Boga stanowi źródło mocy i początek każdego służenia, prowadzącego do zbawienia: „Niech mi się stanie według twego słowa”. Słowa Maryi i słowa Boga Ojca, w których odczuwamy: szacunek zawarty w niezwykłym (historycznym i zbawczym) dialogu; otwartość na słuchanie; jasność pytań i moc odpowiedzi Boga, w których pojawia się nuta zrozumienia, wsparcie, troski, wspólnego patrzenia na życie doczesne i wieczne człowieka. Wszystko to, co przeżywała Maryja, brało swój początek z kontemplacji Słowa (Łk 2, 19. 51).

Maryja w Ewangelii wypowiada „sześć słów”, o których pisze św. Antoni Padewski. Sześć słów: Łk 1,34; 1,38; 1,46-55; 2,48; J 2,3; 2,5. Tylko tyle. I aż tyle! I te „sześć słów” według św. Antoniego tworzą pewną całość. Pierwsze „słowo” jest pochwałą dziewictwa, drugie wyraża posłuszeństwo, kolejne jest uwielbieniem Boga, następne wyraża troskę o sprawy Boże, piąte to słowo współczucia potrzebującym, zaś ostatnie to pouczenie pełne zawierzenia. I to jest cała analiza «wypowiedzi Maryi» przez świętego z Padwy. Ewangelia nie pokazuje nam Maryi jako kogoś nadzwyczajnego, ale wręcz przeciwnie Jej postawa jest pełna zwyczajności.

Chodzi tu o zachętę Maryi, skierowaną do sług weselnych z Kany Galilejskiej: zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie, która stanowi niejako Jej duchowy testament. Zauważa pewien biblista (Serra): „Są to ostatnie słowa, które Ewangelie przekazały o Niej. Maryja nie będzie już więcej mówić, ale powiedziała to, co istotne. Jej zadaniem nie jest otwieranie okien, kiedy, wydawałoby się, że Chrystus zamyka drzwi. Jak Matka w Kościele, Ona modli się i wstawia za swoimi dziećmi, aby nieustannie otwierały serce na trudne, ale wyzwalające słowa Jezusa Chrystusa, które są słowami życia wiecznego. Dzisiaj sługami weselnymi jesteśmy my. Czy wystarczy nam mądrości do przyjęcia Jej zaproszenia?”. Papież Paweł VI stwierdził, że słowa wypowiedziane przez Maryję w Kanie Galilejskiej, pomimo tego, że były wypowiedziane w konkretnych okolicznościach, są Jej testamentem i zachęcają do posłuszeństwa Jezusowi i Jego Ewangelii. Więcej, są głosem, który w sposób cudowny harmonizuje z głosem Ojca z Objawienia na górze Tabor: Jego słuchajcie!

Kościół kontemplujący postawę Maryi
W Domu Słowa (Kościele) Najświętsza Maryja Panna jest wzorem w słuchaniu i przyjmowaniu Słowa Bożego. Natomiast jako Hodogetria Maryja wskazuje współczesnemu światu Chrystusa jako Jedyną Drogę prowadzącą do prawdziwego szczęścia, czyli do domu Ojca Niebieskiego.

Współczesne Magisterium Kościoła bardzo wyraźnie podkreśla tę postawę Maryi w przyjmowaniu Słowa Bożego, która jest wzorem dla wszystkich wiernych. Sobór Watykański II zaznacza, że Maryja „przyjmując zbawczą wolę Bożą całym sercem […] całkowicie poświęciła samą siebie […] osobie i dziełu Syna swego […], służąc tajemnicy Odkupienia”. Paweł VI nazywa Maryję „Dziewicą Słuchającą”, od której Kościół uczy się słuchać Bożego Słowa. Św. Jan Paweł II z kolei w Redemptoris Mater podkreśla, że Maryja, słuchając Słowa Bożego, staje się dla nas wszystkich wzorem w pielgrzymce wiary.

Kościół, chcąc głosić Słowo Boże, musi zatem najpierw sam się karmić Słowem Bożym. Ma to czynić, naśladując Maryję, która jest w tym względzie wzorem dla całej wspólnoty uczniów Chrystusa. Maryja przyjmuje Słowo z wiarą, medytuje, zachowuje w swym sercu i żyje nim (por. Łk 1, 38; 2, 19. 51; Dz 17, 11). Maryja bowiem słuchała i rozważała Pisma, wiążąc je ze słowami Jezusa i wydarzeniami, które odkrywała w Jego życiu. Chrześcijanin na wzór Maryi ma się zatem pozwolić kierować Duchowi Świętemu i tak jak Maryja dostrzegać potrzeby innych ludzi i na nie odpowiadać: „Maryja Dziewica potrafi dostrzec wokół siebie pilne potrzeby codziennego życia i brać je sobie do serca, pamiętając, że to, co otrzymuje w darze od Syna, jest darem dla wszystkich. Ona uczy nas, abyśmy na Słowo życia nie patrzyli z zewnątrz, jak widzowie, lecz byśmy nim żyli, pozwalając się prowadzić Duchowi Świętemu, który przebywa w wierzących.

Trzeba słuchać jak Maryja i z Maryją, Matką i Nauczycielką Słowa Bożego. Istnieje prosta i powszechna metoda modlitewnego słuchania Słowa, jaką jest różaniec. Jan Paweł II ukazał jego biblijne bogactwo, nazywając go „kompendium Ewangelii”, w którym rozważanie tajemnicy, „pozwala Bogu mówić”, umożliwia „kontemplowanie Chrystusa z Maryją”.
Mówienie o roli Maryi w rozumieniu Słowa Bożego to nie jest tylko jakieś podejście pobożnościowe. To nie jest tylko wykorzystanie roli Matki Najświętszej w pracy duszpasterskiej, ale to jest podstawowa sprawa w rozumieniu Biblii. Przecież Ona najlepiej słuchała Pisma Świętego, najlepiej je rozumiała, do Niej Słowo Boże najlepiej dotarło i dało największe owoce. Jest Matką Słowa Bożego, Słowa Wcielonego. Dlatego mówimy o różańcu jako o prostym i bardzo owocnym słuchaniu Słowa Bożego. Ciekawe i piękne jest to połączenie różańca ze Słowem Bożym: różaniec jako sposób słuchania Słowa Bożego. Kościół zachęca też wiernych do praktyki Lectio divina, czyli do medytacji i wypełniania Słowa Bożego na wzór Maryi.

Kontakt Maryi ze Słowem Bożym, które przyjęła do swego serca i do swego łona, sprawia, że wielbi Ona Boga i wychwala Go za wszelkie dobrodziejstwa, jakich Ona sama i Jej naród doświadczyli z rąk Najwyższego. Maryja «wielbi» Pana, odkrywając w swoim życiu miłosierdzie Boga, dzięki któremu jest „błogosławiona”, bo uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Jej od Pana (Łk 1, 45). Także dla chrześcijanina każdy kontakt z Bożym Słowem powinien prowadzić ostatecznie do oddawaniu chwały miłosiernemu Bogu.

Słabość ludzkiego serca może zostać uzdrowiona tylko i wyłącznie przez Słowo Boże. Ono samo jest w stanie przezwyciężyć ludzką słabość. Dlatego tak bardzo potrzeba się nim regularnie posilać. Kto nie zna Pisma Świętego, ten nie zna Chrystusa. Dla wielu to nic niemówiący slogan, ale gdy się nad tymi słowami człowiek poważnie zastanowi, może on wywołać w człowieku przerażenie. Co powinniśmy uczynić, aby głoszenie Słowa stało się bardziej owocne w rodzinach, szkole, miejscu pracy, w czasie odpoczynku? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy wpatrywać się w Maryję, która rozważała słowa Pana. Maryja pod krzyżem pokazuje, jak przeżywać nawet najtrudniejsze chwile w świetle Bożego Słowa. Cdn.

Pytania do dzielenia się i dialogu:
1. Jakie odniesienia możemy znaleźć w Magnificat ?
2. Jak Kościół kontempluje postawę Maryi ?
3. Co powinniśmy uczynić, aby głoszenie Słowa stało się bardziej owocne w rodzinach, szkole, miejscu pracy, w czasie odpoczynku?