Włodzimierz Tochmański OCD
MARYJA A SŁOWO (1)

Panno, Słowem brzemienna,
Przybytku Słowa na ziemi,
Księgo, zapisana Słowem,
Radość Słowa nam przynosząca
z Litanii do NMP - Matki Słowa Bożego

W Karmelu, w całej Rodzinie Szkaplerznej, wpatrujemy się w Maryję, naszą matkę i siostrę, jako zasłuchaną w Boże słowo, rozważającą słowo, medytującą to słowo, zachowującą to słowo w sercu ale przede wszystkim kontemplującą Słowo, które stało się w Niej ciałem dla całego świata. Nasze wpatrywanie się w Matkę Słowa chciałbym oprzeć na rozeznaniu i magisterium Kościoła. W 2008 roku w Rzymie miało bowiem miejsce XII Zwyczajne Zgromadzenie Synodu Biskupów na temat „Słowo Boże w życiu i misji Kościoła”. Biskupi pragnęli przybliżyć wiernym Słowo Boże oraz zachęcić ich do coraz lepszego poznawania Go i życia Nim. W Orędziu Synodu Biskupi wskazali na cztery punkty - obrazy, które powinny pomóc wiernym w lepszym poznaniu Słowa Bożego. Tymi obrazami są: Głos, Oblicze, Dom i Droga.
Słowo Boże
Pierwszy obraz to Głos Boży, rozlegający się już na samym początku stworzenia i potem towarzyszący ludzkości w całej Historii Zbawienia. Ten głos z woli Boga, pod natchnieniem Ducha Świętego został spisany przez ludzi na kartach Pisma Świętego.
Drugim obrazem jest Oblicze. Jest Nim Syn Boży, Jezus Chrystus, czyli Słowo Boże, które w pełni czasu stało się Ciałem (por. J 1,14), by w sposób najdoskonalszy i pełny objawić Boga Ojca. To On – Wcielone Słowo w sposób najdoskonalszy ukazuje nam także pełny i jednoczący sens całego Pisma Świętego.
Trzecim obrazem jest Dom Słowa Bożego, czyli Kościół, rozumiany jako środowisko w którym należy żyć i karmić się Słowem Bożym. Ten Dom Słowa Bożego wspiera się na czterech filarach, którymi są: czytanie i nauczanie Słowa Bożego, Eucharystia, modlitwa Słowem Bożym (zwłaszcza Lectio divina) oraz wspólnota braterska (praktyczne życie na co dzień Słowem Bożym).
Wreszcie czwartym obrazem wskazanym przez Biskupów w celu przybliżenia wiernym roli Słowa Bożego jest Droga. Słowo Boże (na pierwszym miejscu Słowo Boże Wcielone) jest Drogą, która prowadzi nas do Ojca. Jednakże, by ta droga była skuteczna, musi docierać do współczesnego człowieka ścieżkami, po jakich ten człowiek kroczy, a więc między innymi „drogami komunikacji informatycznej, telewizyjnej i wirtualnej”, aby dotrzeć do rodzin, szkół i świata kultur.
Postać Najświętszej Maryi Panny jest przywoływana głównie jako Matka Wcielonego Słowa oraz jako najdoskonalszy wzór w słuchaniu Słowa i posłuszeństwie temu Słowu Boga.
Wcielony Syn Boży jest najdoskonalszym sposobem Objawienia się Boga, jest najdoskonalszym ze słów, a właściwie ukoronowaniem wszystkich słów, które Bóg kierował przez wieki do ludzkości. Stąd całą historię objawiania się Boga człowiekowi św. Jan Ewangelista podsumowuje krótkim stwierdzeniem: „Słowo stało się Ciałem i zamieszkało miedzy nami. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy” (J 1,14).
W świetle Objawienia Słowo jest przedwiecznym Słowem Bożym, drugą osobą Trójcy Przenajświętszej, Synem Ojca, podstawą komunikacji wewnątrztrynitarnej i ad extra: «Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. Ono było na początku u Boga. Wszystko przez Nie się stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało» (J 1, 1-3; por. Kol 1, 16).
Słowem Bożym, ostatnim i ostatecznym jest Jezus Chrystus, Jego osoba, Jego misja, Jego dzieje, głęboko zjednoczone, zgodnie z planem Ojca.

Maryja wobec Słowa
Ze strony ludzi najistotniejszą rolę w tym szczytowym momencie ludzkiej historii, gdy „Słowo staje się ciałem” odegrała Najświętsza Dziewica z Nazaretu. Maryja poczęła Chrystusa wpierw w sercu niż w łonie. Najpierw bowiem troszczyła się o to Słowo i pielęgnowała Je w swym sercu i przyjmując Je poprzez swoje fiat, a potem dopiero to Słowo zstąpiło do Jej łona. Św. Augustyn pouczał: „Ważniejszą sprawą dla Maryi, że się stała Uczennicą Chrystusa, niż to, że była Matką Chrystusa […]. Maryja jest błogosławiona, ponieważ słuchała Słowa Bożego i strzegła go. Bardziej strzegła prawdy w sercu, niż ciała w łonie. Być w sercu znaczy więcej, niż być w łonie”
Fizyczne poczęcie Syna Bożego przez Maryję w Jej łonie zostało poprzedzone przyjęciem Go (poczęciem Go) przez Maryję aktem wiary i posłuszeństwa, jakie okazała Słowu Bożemu przekazanemu Jej przez Anioła Gabriela. W sposób bardzo wyraźny podkreśla to święta Elżbieta podczas sceny zwiastowania. Wychwala Ona swoją kuzynkę jako Matkę Pana: „Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona. A skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie?”, Łk 1, 42-43. Zaraz jednak podaje pierwszy i zasadniczy powód tego błogosławieństwa: „Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana” (Łk 1, 45).
Maryja jest w historii Zabawienia Tą Jedyną Osobą, która w wyjątkowy sposób spotkała się ze Słowem Bożym. Była wychowana i wzrastała w nieustannym kontakcie ze Słowem Bożym i żyła nim na co dzień, czego najwyższy dowód dała w Nazarecie w chwili zwiastowania. Do Niej więc, jak do nikogo innego w świecie odnoszą się Słowa Jezusa: „Moją matką i moimi braćmi są ci, którzy słuchają słowa Bożego i wypełniają je” (Łk 8, 21). Ona słuchała i wypełniała Słowo Boże począwszy od Nazaretu aż po Krzyż i Dzień Pięćdziesiątnicy. Dlatego będąc głęboko przenikniętą Słowem Bożym, mogła stać się Matką Słowa Wcielonego. Stała się więc Matką Słowa Bożego nie tylko w taki sposób, w jaki stają się nimi wszyscy chrześcijanie słuchający Słowa Bożego, ale stała się Nią także w sposób dosłowny, fizyczny.
Znamy doskonale słowa Ewangelii opisujące postawę Maryi wobec usłyszanego a nie zawsze rozumianego słowa - Maryja „zachowywała i rozważała je w swoim sercu” (por. Łk 1, 29; Łk 2, 19; Łk 2, 51). W tekście oryginalnym mamy jeszcze dokładniej wyjaśnioną relację Maryi ze Słowem. Chodzi tu nie tylko przechowywanie w sercu, ale także o troskę, o strzeżenie, chronienie tego Słowa. Maryja chroniła Słowo w swym sercu. Natomiast nasze polskie „rozważać” oznacza w tekście oryginalnym gromadzić, łączyć w całość. A więc Maryja gromadziła w swym sercu słowa Jezusa i tak dokładając jedno do drugiego tworzyła całość.
Papież Benedykt XVI mówił: „Jej posłuszna wiara kształtuje w każdej chwili Jej życie w odniesieniu do inicjatywy Boga. Zasłuchana Dziewica żyje w pełnej harmonii ze Słowem Bożym, zachowując w swym sercu wydarzenia z życia swego Syna, niejako układając z nich jedną mozaikę”(Verbum Domini 27). Wchodziła więc w relację ze Słowem. Słysząc nie pozwalała, by to Słowo pozostawało bezowocne w Jej życiu. Rozważała, medytowała, zastanawiała się nad nim. Co więcej kontemplowała Słowo. Maryja była tak blisko Jezusa – Słowa Wcielonego, jak nikt z nas. Nie zmarnowała tego daru. A przez to pragnie uczyć także nas właściwej postawy wobec Jezusa i wobec wypowiadanego przez Niego Słowa.
Gdy nadeszła pełnia czasu, Maryi przypadła rola łącznika w fakcie wcielenia Syna Bożego. Świętość Maryi stanowiła pomost między świętym Bogiem i grzesznym światem. Przez Nią Słowo w najwyższym stopniu święte, mogło zstąpić do grzesznej ludzkości. W tym momencie Maryja stała się Pośredniczką w szczególnym znaczeniu tego słowa, zajmując miejsce pomiędzy grzeszną ludzkością a transcendentnym w swej świętości Bogiem. Cdn.

Pytania do dzielenia się i dialogu:
1. Słowo Boże jako Głos, Oblicze, Dom i Droga.
2. Jak rozumieć słowa, że Maryja poczęła Chrystusa wpierw w sercu niż w łonie ?
3. Co znaczy, ze mamy jak Maryja rozważać słowo w swym sercu ?